Jeszcze do niedawna borykaliśmy się z brakiem czasu dla siebie, dla naszych dzieci, spieszyliśmy się do pracy, po zakupy, na dodatkowe zajęcia, byliśmy zmęczeni tą bieganiną. Aż tu nagle koronawirus wielu z nas zatrzymał w domach, na dodatek nie wiadomo na jak długo. Dotychczasowy rytm dnia wyznaczony przez pracę zawodową, uczęszczanie dzieci do placówek oświatowych, korzystanie z innych zajęć został zawieszony. Większość z nas pracuje zdalnie w domu. W tym samym czasie nasze dzieci próbują kontynuować w nowej formie naukę szkolną a młodsze, pozbawione zabawy z rówieśnikami oraz aktywności na powietrzu bawią się w domu. Wszystkie wymagają w tej nowej sytuacji opieki i wsparcia.
- Jak połączyć obowiązki poszczególnych członków rodziny?
- Jak przeżyć kolejne dni razem, aby nie kończyć ich z poczuciem straconego czasu związanej z tym frustracji?
- Jak w tych warunkach zapewnić sobie i dzieciom poczucie bezpieczeństwa, warunki do pracy, nauki i odpoczynku?
Pomóc może w tym ramowy plan dnia ustalony przez wszystkich członków rodziny. Wyznaczy on na czas społecznej kwarantanny nowy rytm, który przez swą przewidywalność zapewni, szczególnie najmłodszym, poczucie bezpieczeństwa. Niektóre dzieci bardzo potrzebują do funkcjonowania pewnych schematów, zakłócenia rytmu dnia są dla nich powodem do niepokoju. Taki plan pomoże również uporządkować różne aktywności wszystkich domowników. Zachowanie go wpłynie na utrzymanie dobrej kondycji psychicznej.
Jak zabrać się do tego zadania?
- Zebrać wszystkich członków rodziny; istotne jest, by nie był to plan narzucony dzieciom przez rodziców, ważne, by włączać dzieci do jego tworzenia. Im dziecko starsze, tym bardziej będzie to możliwe. Młodszym dzieciom zapewne w dużym stopniu stworzą ten plan rodzice, ale również i ono może w tym poniekąd uczestniczyć, przynajmniej omawiając niektóre jego punkty.
- Plan ma być realny i uwzględniać potrzeby wszystkich osób w rodzinie.
- Powinien uwzględniać obszary istotne ze względów zdrowotnych, emocjonalnych, społecznych, zawodowych czy edukacyjnych, takie jak:
- Sen – bardzo ważny w tym czasie. Planowanie warto rozpocząć od zarezerwowania na sen odpowiedniej ilości czasu, która zapewni nam odpoczynek i regenerację i będzie służyła budowaniu odporności (8-10 godzin).
- Codzienne czynności toaletowe np. toaleta poranna, mycie zębów, toaleta wieczorna.
- Nauka, praca, inne zobowiązania.
- Obowiązki domowe: sprzątanie, gotowanie, pranie, podlewanie kwiatów, pomoc dzieci przy tego typu czynnościach.
- Kontakt z ważnymi dla poszczególnych członków rodziny osobami spoza domu, np. z babcią, dziadkiem, ciocią, koleżanką, kolegą. Ważne, by były to rozmowy, a nie tylko wysyłanie sms –ów; warto wykorzystać do tego celu telefon, skype, wideo- czat, itp. Rodzice powinni zadbać o taką możliwość również w odniesieniu do młodszych dzieci, aby umożliwić im tego typu kontakt z osobami, z którymi dzieci często się kontaktowały, spotykały. Zmniejsza to poczucie izolacji i osamotnienia.
- Bliskość dzieci z rodzicami: warto zadbać o indywidualny czas, choćby niedługi, z każdym dzieckiem osobno, jeden na jeden.
- Aktywność fizyczna: gimnastyka, taniec, zabawy ruchowe, tory przeszkód dla dzieci; wykorzystywanie w tym celu muzyki, filmików – instruktaży na youtube.
- Czas na swobodną zabawę, dowolne spędzenie czasu.
- Czas na kreatywność, rozwijanie własnych zainteresowań.
- Czas na odpoczynek, relaks, nawet trochę „nicnierobienia” czy nudę.
- Wspólny czas rodzinny: wspólne przygotowanie i spożywanie posiłków, rodzinny wieczór filmowy, turniej gier planszowych, zręcznościowych, rozmawianie z dziećmi o tym, co się dzieje na świecie, o tym, co czują, co myślą.
- Wykonanie zaległych czynności, w miarę możliwości z zaangażowaniem dziecka, może to być zrobienie generalnego porządku w szafie, w piwnicy. Niejeden chłopiec ucieszy się, gdy pomoże dorosłym w majsterkowaniu, albo potowarzyszy w naprawie jakiegoś urządzenia czy sprzętu, który czeka już na to od dawna….
- Czas wolny od technologii informatycznej (szczególnie dotyczy to nastolatków, ale nie tylko).
- Inne obszary ważne w konkretnej rodzinie.
- Dobrze jest pamiętać o tym, że przedpołudniowe godziny to zazwyczaj czas, kiedy mózg jest w dobrej formie, warto więc zacząć od nauki, od rzeczy wymagających, potem przejść do nieco łatwiejszych. Szczególnie dotyczy to dzieci młodszych. Im później, tym więcej swobody i zabawy.
- W realizacji planu pomoże stworzenie poszczególnym członkom rodziny, na miarę możliwości lokalowych, pewnej własnej przestrzeni, w której można odpocząć czy skupić się na swoich czynnościach, zabawie.
- Ramowy plan dnia, aby był czytelny i zrozumiały dla wszystkich członków rodziny, powinien być omówiony, zaakceptowany przez każdego, można również umieścić na nim podpisy domowników lub rysunek/odcisk paluszka dziecka, które jeszcze nie potrafi pisać. Przestrzeganie planu ułatwi dzieciom przedstawienie go w formie graficznej, przy użyciu symboli lub rysunków zrozumiałych dla wszystkich.
Opracowanie:
Alicja Paderewska- pedagog terapeuta
Agnieszka Popławska- pedagog terapeuta, logopeda
